food lab प्रक्टिकल

  Practical No:-  १ 
Food Lab Machines Information
  * Food pulpers -  फळाचा रस काढण्यासाठी या मशीनचा                                               उपयोग करतात.

.   

         

                शेंगदाणे   चिक्की  

Practical No:-3 

        चिक्की    तयार    करणे

 

  (१)   शेंगदाणे  भाजणे    [200gm]

  (२) साखर  घेतली  [२00gm]

(३)   शेंगदाणे  बारीक   केले   व  साल    काढले

(४)   कढईत पाक तयार करुन त्यात  शेंगदाणे  टाकले

(५) ट्रेला   तेल   लावले

(6)  त्यात ते मिश्रण टाकल

(७) २  मिनिटात त्याला चीक्यीचा कटरच्या सहायाने  z आकार द्यावा

(८) चिक्की   गार   झाल्यावर    ती    प्याकिंग   केली

(९) त्यानंतर   तिची   विक्री करणे झाली चिक्की तयार

Practical No:-4 

            रक्तगट तपासणे व माहिती घेणे.

साहित्य :- लँसेट, कापूस, काचपट्या (स्लाईड्स), स्पिरीट, Anti A, Anti B,          Anti D. इ.

कृती :- प्रथमता: आम्ही रक्तगट म्हणजे काय व तो कसा चेक करावयाचा       हे समजून घेतले. आणि आमच्या सेक्शन मधीलच मुलांचे रक्तगट चेक केले. रक्तगट बरोबर असल्याची खात्री सरांकडून करून घेतली.

प्रात्यक्षिकामधील कृती : आपल्याला ज्या व्यक्तीचा रक्तगट चेक                 करावयाचा आहे त्याच्या डाव्या हाताच्या करंगळी शेजारील बोटाचे रक्त घ्यायचे. त्याअगोदर ती जागा स्पिरीटने स्वच्छ निर्जंतुक करावी. बोटावर लँसेटनी टोचून रक्त काढावे. ते रक्त काचपट्टीवर  तीन (3 drops) ठिकाणी घ्यायचे. त्याचबरोबर Anti A, Anti B, Anti D. या बॉटलमधील अँटीसिरा त्या काचपटीच्या घेतलेल्या रक्तावर एकेक थेंब टाकणे. अँटीसिराचे थेंब टाकल्यावर थोडावेळ थांबणे. त्यानंतर पट्टी हळू हळू हलवणे, अँटीसिरा व रक्त मिसळण्यासाठी. खालील निरीक्षण अनुमान नुसार रक्तगट ओळखता येतो.

आम्ही आमच्या सोयीसाठी विसरू नये म्हणून काचेच्या स्लाईड एवढी कागदाची पट्टी तयार करून त्यावर Anti A, Anti B, Anti D असे लिहून मग त्याच्यावर काचेची पट्टी ठेवली होती मग त्यावर अँटीसिराचे (Anti A, Anti B, Anti D) drops सोडले होते.

निरीक्षण	अनुमान
फक्त अँटीसिरा A व D टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या व अँटीसिरा B टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार  झाल्या नाही तर	रक्तगट A (+) ve
फक्त A अँटीसिरा मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट A (-) ve
फक्त अँटीसिरा B व D टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या व अँटीसिरा A टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार  झाल्या नाही तर	रक्तगट B (+) ve
फक्त B अँटीसिरा मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट B (-) ve
अँटीसिरा A,B व D टाकलेल्या तिन्ही ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट AB (+) ve
फक्त A व B अँटीसिरा मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट AB (-) ve
फक्त अँटीसिरा A व B टाकलेल्या दोन्ही ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या नाहीत व D मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट O (+) ve
अँटीसिरा A,B व D टाकलेल्या तिन्ही ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या नाहीत तर	रक्तगट O (-) ve

Practical No:-5

नानकेट बनवने

उद्देश :- नानकेट बनवुन विक्री करणे

साहित्य :- मैदा,साखर, तेल,लाकूड,डालडा,

साधने:- ओव्हन ,ट्रें,प्लेट,चमचा,परात

कृती :- डालडा गरम करून त्यात साखर व मैदा मिक्स करून          चागले मिक्स केले .त्यानंतर त्या पिठाचा गोळा तयार          केला त्यानंतर त्या गोळायासून  थोडे-थोडे घेऊन              वेगवेगळे शेप देऊन नानकेट बनवले बनवले व त्यानंतर       ट्रेला तेल लावुन ते ट्रे मध्ये ठेवुन ओव्हन मध्ये भाजायला        ठेवून ते नानकेट तयार झाले

निरीक्षण:- पीट मळताना कागले मळावे नानकेट भाजताना              जळणार नाही याची काळजी घयावी

  

                               

                         

  

Practical No:-6

     मक्याच्या दाण्याचे पॉप कॉर्ण बनवणे .

उद्देश :   मक्याच्या दाण्याचे पॉप कॉर्ण बनवून ते विक्री करून 

        नफा मिळवणे .

साहित्य : मक्याचे दाने ,तेल ,हळद ,मिट इत्यादी ......

साधने : कुक्कर ,ग्यास ,चमचा ,इत्यादी ........

प्रात्यक्षिक कृती :- प्रथम सर्व साहित्य वजन काट्यावर मापून

    घेतले .ग्यास पेटवून कुक्कर गरम होण्यास ठेवले .नंतर तेल 

    टाकून गरम झाल्यानंतर त्यात हळद व मीठ घातलुन हलवले

नंतर त्यात मक्याचे दाने टाकले हलवले .झाकण ठेवले .थोड्या 

वेळानंतर तड –तड असा आवाज बंद झाल्यावर झाकण काडून 

पॉप 

कॉर्ण पसरट भांड्यात थंड होण्यास ठेवले .प्याकेजिंग पिश्व्याचे 

वजन करून त्यात प्रत्येकी ३०ग्र्यम मका भरून प्याकेजिंग केले 

.त्यावर लेबल लावून विक्रीस ठेवले .अर्ध किलो मक्याच्या 

दाण्यापासून १५ प्याकेठ तयार झाले .

पॉप कॉर्ण बनवण्यासाठी झालेला प्रत्यक्षिक खर्च 

:

अनु क्र .	मालाचे नाव		मालाचे वजन	दर		एकून किंमत
१]	मक्याचे दाने		500kg	120		60/-
२]	हळद		40gm	260		10/-
३]	मीठ		60gm	18		1/-
४]	तेल		160gm	75		12/-
५]	इंधन		10minit	15		5/-
६]	इलेक्ट्रिक पावर		1minit	10		5/-
७]	प्याकेजिंग पिशवी		15gm	25		2/-
8]		एकून खर्च :					95.02/-

मालाचा एकून खर्च ९५.२० /- रुपये झाला .१प्यकेत ३०ग्र्यम भरून 

१०रुपयाला विकल्यावर ५० रुपये नफा झाला.

Practical No:-7

   मानवी शरीरास लागणाक्यारी लरीज काढणे .






अन्नपदार्थ यानुसार मानवास किती क्यालरीज मिळतात हे 


तपासून काही माणसाना लागणारी क्यालरीज असणारे अन्नपदार्थ


बनविणे .


“ जे अन्नपदार्थ आपण खातो.त्यातून तीत्यार होणारी उर्जा तिला 


मापनाचे शाधन म्हणजे क्यालरीज होय .

क्यालरीज मापनाची शाधने :डिजिटल थर्मामीटर ,क्लिनिकल 
थर्मामीटर 
...
                   क्यालरीज मापनाच्या पद्धती
१] स्मॉल क्यालरीज=१ ग्र्याम                       २]  लार्ज क्यालरीज= १किलो .  

क्यालरीज पुरुष व श्त्रीयांच्यात विविध प्रमाणात असतात.

Sr.no	पुरुष	स्त्रिया
१]	Narmal  worke:-2000to2600 cal.	Narmal  worke:-1600to2000 cal.
२]	Mediam  worke:-2200to2800 cal.	Mediam  worke:-1500to2200 cal.
३]	Larye  worke:2000to2400 cal.	Larye  worke:2000to2400 cal.

क्यालरीज मिळणारे घटक :-    
                 

अनु क्र	स्निध पदार्थ	प्रथिने	कर्बोदके
१]	दुध	गहू	कडधान्य
२]	अंडी	ज्वारी	पालेभाज्या
३]	मांस	मांस	-
४]	तेल	तांदूळ	-

              क्यालरीज काढण्याचे सूत्र :

पुरुष : [१३.५*wt]+[5*ht]-[6.076*ag]+66

स्त्रिया : [९.५६*wt]+[1.85*ht]-[4.68*ag]+65.5
“  जे आपण खातो ते पचन करण्याच्या क्षमतेवर क्यालरीज अवलंबून असतात .”


उदाहरण :-१]उंची :- ५.२ ,२]वजन :-४४.३३० ,३] वय :-२०   तर 
क्यालरीज काडा .
पुरुष :

सूत्र :-[१३.७५ *४४.३३० ]+[५*१५५]-[६.०७६*२०]+६६
     =[६०९.५३७५ ]+[प५७५]-[१२१.५२]+६६
     =[६१०]+[५७५]-[१२२]+६६
     =[६१०+५७५+१२२]+६६
     [१३०७]+६६
    =१३७३ क्यालरीज एक दिवस 
यानुसार अन्न्प्दार्थापासून मिळणाऱ्या क्यालरीज पासून अनेक 
लोकांसाठी लागणाऱ्या क्यालरिज वरून अन्नपदार्थाचा पुरवठा कडू 
शकतो .







फळ भाज्यांचे मिक्स लोणचे बनवणे .


   
 फळ भाज्यांचे मिक्स लोणचे बनवणे .व विक्री करणे .




भज्यांचे प्रकार :-{ गाजर, मिरची ,टोम्यॅटो ,मटार 


,फ्लावर },लोणचे मसाला ,तेल ,इत्यादी ......




साधने:- गॅस, सुरी ,चमचा ,प्लेट इत्यादी ........


प्रात्यक्षिक कृती :- 
           
 भाज्या धुवून वजन करून घेतल्या .एकून वजन काढल्यानंतर 
निघालेला कचरा
   बाजूला कडून वजन केला .भाज्या कट करून धुवून 
घेतल्या .त्या भाज्या शिजवून              
         घेतल्या .तेल ग्रम करून त्यात लोणचे मसाला टाकले 
.व ते मिश्रण भाज्यांमद्ये वोतले
        .नित हलून मुरवण्यास ठेवले 

.

लोणच्यासाठी झालेला प्रात्यक्षिक खर्च :-
    

अनु क्र.	मालाचे नाव	एकून माल	एकून दर	एकून किमत
१]	गाजर	250	४०	१०
२]	फ्लावर	460	८०	३२.५८
३]	मिरची	230	१५	१०.८
४]	हिरवे वटाने	410	१५	३.४५
५]	टोम्याटो	720	४०	१८.४१
६]	मिट	200	18	३.६
७]	तेल	300	७५	२२.३
८]	इंधन	15minit	४०	८०
९]	लोणचे मसाला	400	२०	२०
१०]	प्याकेजिंग	3sek	१	१
११]	मजुरी	२५%		५०.६३३
१२]	एकून खर्च :			२५३.

योग   आणि   व्यायाम    करणे 








               



              
  उद्देश -   योगा बद्दल माहिती जाणून घेणे व त्याचे नियम    

व संबंधी माहिती जाणून घेण्यासाठी योगाचा अभ्यास  करणे .



     (२) योगाब्धल   माहिती  :-    



                                                            व्यायाम अनेक प्रकारचे असतात परंतू
  मासंपेशिंसाठी किवा जोडण्यासाटी आसन करणे महत्त्वाचे असते . 






       ( 3)आसनाचे  विविध   स्वरूप :-




                                                               (1) आसन

                                                (2)प्राणायाम

                                                (3) प्रत्याहार

                                                (4) धारणा

                                                (5) ध्यान

                                               ( 6 ) समाधी या प्रकारचे  स्वरूप   


असून त्याचे योगात  रुपांतर  केले  जाते .      







               ४   आसनांचे     प्रकार :- 

              (१)  सुखासन               ( ६) शलभासन
          (२)  पद्द्मासन              (७)  भुजंगासन
          (३) वज्रासन                 (८)  पवन मुक्तासन  
          (४) सर्वागसन              (९) मंदुकासन
          (५) धनुरासन               (१०) शवासन
        (११)  सूर्यनमस्कार 

                        अश्याप्रकारची आसने अभ्यासणे गरजेचे  असून 
त्यांचा  उपयोग जीवनात ठरतो शरीर तंदूरुस्त राहते व निरोगी  राहते .


      ५  व्यायाम करताना घ्यावयाची काळजी :-
     १ असने करताना आजूबाजूचे वातावरण प्रसन्य असावे        
      
      २ आसने करताना प्रत्येक आसनाच्या नियमानुसार करणे. 
      ३   सावकाश व काळजीपूर्वक करणे .
     ४   आसने   करण्या  आघोदर  ध्यान   करणे    गरजेचे   आहे .




                                                       
हिमोग्लोबिन    तपासणी     करणे  




          HB  चे    रक्तातील    प्रमाण :-   हिमोग्लोबिन   हे    द्रव्य  
रक्तातील   तांबड्या   पेशीत   असते .  या द्रव्यामुळे   रक्तातील   
तांबड्या   रक्त   पेशी   O २   वायु  शरीरातील   सर्व   भागात   

पोह्चविन्याचे   काम     करतात . व  प्रत्येक  पेशीतून    
CO2  फुफुसाकडे      नेण्याचे  काम   करतात .

  प्रत्यक्षिक  कृती :-  HB  हिमोग्लोबिन  मध्ये   लागणारे   लिक्विड :     
         HCL,  DW,  कापूस  , स्पिरीट , शरीरातील  रक्त .


  साहित्य :-  पिपेट  (रबरी   नळी ),  टेस्ट , ट्यूब ,  कॅम्पॅरेटर,  ड्रोपर , 
                  ब्रश,   ल्याॅनसेट ,  काचेचा  राॅड    इ 

 कृती :-  1 टेस्ट ट्यूब  मध्ये   २०  च्या   खुणे   पर्यंत   HCL  घेतला 
.            2  हाताने  बोट -  रक्ताची   जागा     निर्जंतुक   केली . 
             3  पिपेटरणे   ०.०२ मिली  एवढे  रक्त घेतले   
            ४    परीक्षानळीत  सोडले  
            ५    परीक्षानळी हलवली   H.C.L  व रक्त   एकत्र  होण्यासाठी

            ६    परीक्षा  नळी  कॅम्पेरेटमध्ये   [५ मिनिटे ]  ठेवली 
            ७   द्रावणाच्या  रंग  ईतर   दोन  बाजूच्या  रंगाशी  सुंसगत       
                   होण्यासाठी   D.W  थेंब  टाकले  व  रॉडने  हलवा   
            ८     टेस्ट  ट्युबने  रिडींग  घेतली  H.B   चे  प्रमाण  पहिले  
         

 हिमोग्लोबिन  कमी  झाल्यामुळे    :-  अँनिमीया  होतो 
                                                          चक्कर  येते 
                                                                                     थकवा  येतो
                                                                                       BP  लो  होतो


 हिमोग्लोबिन  वाढण्यासाठी  :-  गुळ ,  शेंगदाणे , बिट  , गाजर 
,टोमॅटो, 
खाणे  गरजेचे  आहे .






           चकली बनवणे


उद्देश :-चकली मध्ये विविध मासले वापरून वेगवेगळया चवीच्या
चकल्याचे मकिटिग करून नफा मिळवणे

साहीत्य:-तादळाचे पीठ ,चनाडाळी पीठ ,जिरे पावडर ,लाल तिखट 
  
चकली मसाला ,मीठ,तीळ ,ओवा,हिग 
साधने:- भाडे ,चमचा , गॅस, चकली साचा

कृती:- (१) तादुळ धुवून स्वच्छ करून  सुकवून त्यात चनाडाळ व जिरे ,
धने


साहित्य :- मैदा; साखर; मीठ; यष्ट; तेल; इ.
साधने :- ट्रे; बश्स़़;भटी; लाकूड इ.
कुती :- १) साहित्य वजन केले,
२) भाटात मिक्स केले. (यष्ट,साखर,मीठ इ.)
 ३) मैदा वजन केले.
 ४) आटा मेकर मध्ये यष्ट मीसरन टाकले,
 ५) वरून मैदा घातला.
 ६) मिक्स घालावर पेट मध्ये टाकले. 
 ७) ट्रेला तेल लावले.
 ८) हातांनी लहान गोले केले.
 ९) ट्रे मध्ये माटले.
 १०) 30mi हवा बंद ठेवले.
 ११) भाजले.
 १२) पाव तयार.
                                 
                                    

Practical No:-8

Practical No:-9

Practical No:10

Practical No:11

Practical No:-  12

पाव

Practical No:-13 

         केक

साहित्य:- मैदा50 ग्रॅम बटर पिठी साखर कोको पावडर बेकिंग पावडर 

सोडा mill रंग,

साधने :-  भांड ब्रश केक पात् मायक्रोओहन चमच्या,

कुती :- 1 सर्व साहित्य वर्णन करून घेणे 2 एका भांडारकर

बटर गरम करणे 3 भांडात मैदा पिठीसाखर बटर

मिस करने,4 बेकिंग पावड कोको पावडर  सोडा मिश्रमध्ये  केला ,5 

हळूहळू mill टाकले ,6 मिश्रण पातळ झाल्यावर 7 केकपत् मैदा लावला 

हे मिश्रण त्यात टाकले 8 व पात्र १20 डिगरी ठेवले मायक्रोम मध्ये ठेवले 

9th व्यवस्थित आहे की नाही हे पाहण्यासाठी आम्ही सुरीने टोचुन 

पाहिले 10 नंतर आम क्रीम लावली अशाप्रकारे केक तयार झाला

Practical No:-14

पिझ्झा

१] बेड =मैदा-250gm, तेल-8gm, इस्ट-20

gm,मीठ-10gm, तिल-10gm,ओवा-5gm,जिरे-5gm,पिठी

साखर-30gm,इत्यादी.पूर्ण

 मिक्सकरून मळावे.

त्यानंतर प्लेटलातूप लावून पिठाच्या गोळ्यापासून बेड बनवायचा 

बेडची जाडी5mm.

व 

तो हवा बंद ठेवावा. 15ते 20 मिनिटासाठी.

२] भाजी बनवण्याची कृती-

भाज्या –ढोबळी मिरची80gm,टोमॅटो150g,फ्लावर30gm, बटाटे 

30gm,कांदा 

२०gm,हिरवे मटार 10gm इत्यादी.

मसाले-

चवीनुसार या भाज्यांनुसार मसाल्याचा वापर करून भाजी

बनवावी 

त्यामध्ये तेलाचा प्रमाण 15टक्के असावे.

बेडला टोमॅटो सॉस पसरवून त्यात ही भाजी पसरवणे.भाजीचा थर 

3mmअसावा.त्यावर चीज पसरावे.ओवन मध्ये 180सेल्सियसला 

15ते20मी ठेवावा.

पिझ्झा बेड तयार झाला आहे कि नाही हे तपासण्यासाठी सुरी 

घालावी सुरीला पीठाचे मिश्रण चिकटले नाही तर बेड तयार आहे.

पूर्ण पिझ्झा हा साधारण तेल सुकलेला असल्यानंतर काढावा.व 

तुकडे करावे.

                       

Practical No:-15

     मिक्स फुट जॅम 

उददेश:- जॅम तयार करायला शीकणे

साहित्य :- फळे,पॅकीग,ग्रॅस,पातील,साखर

कृती :- आगोदर आम्ही वेग वेगळे फळे घेतली

            त्याच्या साली काढल्या त्याचे पीस केले

            नंतर ते ग्रॅसवर ठेवली.

            त्या  नंतर शीजवली त्याला घट केले

            त्या मध्य साखर टाकली पीजर वेट्यु 

            टाकले नंतर ते बरणी मध्ये पॅकीग केले

फळाचे प्रकार :- १) केळी २) सफरचंद ३) अन्नस

अनुमान :- पीजर वेट्यु मुळे जॅम तयार झाला

                  व नंतर बाजारात नेऊन विक्री केली

                          

Practical No:- 16

                            तीळाची चीक्की                                               

साहित्य:-    तीळा,गुळ,साखर,बुॅकोज

साधने:-     कठई,ऊतान, ट्रे,कटर,ब्रश

कृती:-         तीळ (४००)

                       :-  वजन केले

                   भाजुन घेतले

                         :-  गुळ/साखर (२५०)

                    वजन केले

                         :- पाक केला

                    ब्रुॅकोज (१००)

                         :- वजन केले

                    तीळ/ ब्रुॅकोज  पाकात

                         :- घातले

                    ट्रे ला तेल लावले

                          :-  ट्रे वर चीक्की टाकली

                    कटरने कट केले

                                             

                          

               खच = ९७.७५       मजुरी = ७५%      नफा = १२.७५ 

 16 चकली बनवणे    

       उद्देश:-चकली मध्ये विविध मसाले वापरून वेगवेळ्या स्वीच्या चकल्याचे मार्केटिंग  करून नफा मिळवणे.       

  साहित्य:तांदळाचे पीठ,चनादाळीचे पीठ,जिरे पावडर,लाल तिखट चकली,मसाला, तीळ,ओवा हींग इत्यादी ..      

    साधने:-भांडे ,चमचा,गस,चकली,साचा इत्यादी...  

 कृती:-

१)तांदूळ धुवून स्वश करून सुकवून त्यात चणाडाळ,मुगडाळ,व जीरा  धेने बडीशेप भाजून मिक्स करावे,हे पीठ करून वजन केले.1KG 

 २)त्यात  गसवर पाणी गरम करून त्यात थोडे -थोडे पीठ टाकून हालवले व चांगला प्रकारे  मिक्स करून त्याला मळून गोळा तयार केला.

 ३)साच्याला पाणी लावून ते मिश्रण साच्यात घट्ट दाबून भरले. 

४)त्याच्या चकल्या पळून खरपूस लालसर होईपर्यंत तेलात तळून घेतल्या.

 ५)थंड झाल्यावर पोकिग करून मार्केटिंग साठी तयार झाल्या. 

    

     7) तेल घाणी   

                                    *तेल घाणीची माहिती:-  

                                     *साहित्य:-शेगदाणे,तीळ,सोयाबीन,काजू,बदाम इत्यादी.     

                                     *आपण या बियातून ३० ते ४० टक्के 9kgमधून तेल काढू शकतो.    

                                    *आपण याची लो फट चिक्की बनवू शकतो,आणि आपण यांचे गोड पदार्थ बनवू                                                 शकतो.   

                                     *आपण लो घेट्त चिमिग    का वापरतो?   

                                       आपण लो फट चिक्की जसे आजार डायबीटिग आणि बरेच आजार यासाठी फार                                              म्हत्वाची ठरते.   

                                     *आपण ३०ते ४० टक्के तेल काढू का शकतो?    

                                     आपण ३०ते ४० टक्के तेल काढतो,कारण आपण ज्यातून तेल काढत आहोत त्या                                             बियांना काही चव राहत नाही मनून आपण जास्त तेल काढत नाही.  

               माणसासाठीबनवतो                    *लो फट चिक्की हि ब्लड प्रेशर,हार्ट प्रमाणन ज्याच्या .     

                                 

         
                शेंगदाणे   चिक्की  
        चिक्की    तयार    करणे
 

  (१)   शेंगदाणे  भाजणे    [200gm]   (२) साखर  घेतली  [२00gm]
(३)   शेंगदाणे  बारीक   केले   व  साल    काढले
(४)   कढईत पाक तयार करुन त्यात  शेंगदाणे  टाकले (५) ट्रेला   तेल   लावले (6)  त्यात ते मिश्रण टाकल (७) २  मिनिटात त्याला चीक्यीचा कटरच्या सहायाने  z आकार द्यावा (८) चिक्की   गार   झाल्यावर    ती    प्याकिंग   केली (९) त्यानंतर   तिची   विक्री करणे झाली चिक्की तयार

Practical No:-4 
            रक्तगट तपासणे व माहिती घेणे.
साहित्य :- लँसेट, कापूस, काचपट्या (स्लाईड्स), स्पिरीट, Anti A, Anti B,          Anti D. इ.
कृती :- प्रथमता: आम्ही रक्तगट म्हणजे काय व तो कसा चेक करावयाचा       हे समजून घेतले. आणि आमच्या सेक्शन मधीलच मुलांचे रक्तगट चेक केले. रक्तगट बरोबर असल्याची खात्री सरांकडून करून घेतली.
प्रात्यक्षिकामधील कृती : आपल्याला ज्या व्यक्तीचा रक्तगट चेक                 करावयाचा आहे त्याच्या डाव्या हाताच्या करंगळी शेजारील बोटाचे रक्त घ्यायचे. त्याअगोदर ती जागा स्पिरीटने स्वच्छ निर्जंतुक करावी. बोटावर लँसेटनी टोचून रक्त काढावे. ते रक्त काचपट्टीवर  तीन (3 drops) ठिकाणी घ्यायचे. त्याचबरोबर Anti A, Anti B, Anti D. या बॉटलमधील अँटीसिरा त्या काचपटीच्या घेतलेल्या रक्तावर एकेक थेंब टाकणे. अँटीसिराचे थेंब टाकल्यावर थोडावेळ थांबणे. त्यानंतर पट्टी हळू हळू हलवणे, अँटीसिरा व रक्त मिसळण्यासाठी. खालील निरीक्षण अनुमान नुसार रक्तगट ओळखता येतो.
आम्ही आमच्या सोयीसाठी विसरू नये म्हणून काचेच्या स्लाईड एवढी कागदाची पट्टी तयार करून त्यावर Anti A, Anti B, Anti D असे लिहून मग त्याच्यावर काचेची पट्टी ठेवली होती मग त्यावर अँटीसिराचे (Anti A, Anti B, Anti D) drops सोडले होते.

निरीक्षण	अनुमान
फक्त अँटीसिरा A व D टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या व अँटीसिरा B टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार  झाल्या नाही तर	रक्तगट A (+) ve
फक्त A अँटीसिरा मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट A (-) ve
फक्त अँटीसिरा B व D टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या व अँटीसिरा A टाकलेल्या ठिकाणी गुठळ्या तयार  झाल्या नाही तर	रक्तगट B (+) ve
फक्त B अँटीसिरा मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट B (-) ve
अँटीसिरा A,B व D टाकलेल्या तिन्ही ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट AB (+) ve
फक्त A व B अँटीसिरा मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट AB (-) ve
फक्त अँटीसिरा A व B टाकलेल्या दोन्ही ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या नाहीत व D मध्ये गुठळ्या तयार झाल्या तर	रक्तगट O (+) ve
अँटीसिरा A,B व D टाकलेल्या तिन्ही ठिकाणी गुठळ्या तयार झाल्या नाहीत तर	रक्तगट O (-) ve

नानकेट बनवने
उद्देश :- नानकेट बनवुन विक्री करणे
साहित्य :- मैदा,साखर, तेल,लाकूड,डालडा,
साधने:- ओव्हन ,ट्रें,प्लेट,चमचा,परात
कृती :- डालडा गरम करून त्यात साखर व मैदा मिक्स करून          चागले मिक्स केले .त्यानंतर त्या पिठाचा गोळा तयार          केला त्यानंतर त्या गोळायासून  थोडे-थोडे घेऊन              वेगवेगळे शेप देऊन नानकेट बनवले बनवले व त्यानंतर       ट्रेला तेल लावुन ते ट्रे मध्ये ठेवुन ओव्हन मध्ये भाजायला        ठेवून ते नानकेट तयार झाले
निरीक्षण:- पीट मळताना कागले मळावे नानकेट भाजताना              जळणार नाही याची काळजी घयावी
  
  
     मक्याच्या दाण्याचे पॉप कॉर्ण बनवणे .




उद्देश :   मक्याच्या दाण्याचे पॉप कॉर्ण बनवून ते विक्री करून 


        नफा मिळवणे .


साहित्य : मक्याचे दाने ,तेल ,हळद ,मिट इत्यादी ......


साधने : कुक्कर ,ग्यास ,चमचा ,इत्यादी ........


प्रात्यक्षिक कृती :- प्रथम सर्व साहित्य वजन काट्यावर मापून

    घेतले .ग्यास पेटवून कुक्कर गरम होण्यास ठेवले .नंतर तेल 
    टाकून गरम झाल्यानंतर त्यात हळद व मीठ घातलुन हलवले
नंतर त्यात मक्याचे दाने टाकले हलवले .झाकण ठेवले .थोड्या 
वेळानंतर तड –तड असा आवाज बंद झाल्यावर झाकण काडून 
पॉप 
कॉर्ण पसरट भांड्यात थंड होण्यास ठेवले .प्याकेजिंग पिश्व्याचे 
वजन करून त्यात प्रत्येकी ३०ग्र्यम मका भरून प्याकेजिंग केले 
.त्यावर लेबल लावून विक्रीस ठेवले .अर्ध किलो मक्याच्या 
दाण्यापासून १५ प्याकेठ तयार झाले .


पॉप कॉर्ण बनवण्यासाठी झालेला प्रत्यक्षिक खर्च 
:

अनु क्र .	मालाचे नाव		मालाचे वजन	दर		एकून किंमत
१]	मक्याचे दाने		500kg	120		60/-
२]	हळद		40gm	260		10/-
३]	मीठ		60gm	18		1/-
४]	तेल		160gm	75		12/-
५]	इंधन		10minit	15		5/-
६]	इलेक्ट्रिक पावर		1minit	10		5/-
७]	प्याकेजिंग पिशवी		15gm	25		2/-
8]		एकून खर्च :					95.02/-

मालाचा एकून खर्च ९५.२० /- रुपये झाला .१प्यकेत ३०ग्र्यम भरून 
१०रुपयाला विकल्यावर ५० रुपये नफा झाला.







   मानवी शरीरास लागणाक्यारी लरीज काढणे .






अन्नपदार्थ यानुसार मानवास किती क्यालरीज मिळतात हे 


तपासून काही माणसाना लागणारी क्यालरीज असणारे अन्नपदार्थ


बनविणे .


“ जे अन्नपदार्थ आपण खातो.त्यातून तीत्यार होणारी उर्जा तिला 


मापनाचे शाधन म्हणजे क्यालरीज होय .

क्यालरीज मापनाची शाधने :डिजिटल थर्मामीटर ,क्लिनिकल 
थर्मामीटर 
.
..
                   क्यालरीज मापनाच्या पद्धती
१] स्मॉल क्यालरीज=१ ग्र्याम
                       २]  लार्ज क्यालरीज= १किलो .  

क्यालरीज पुरुष व श्त्रीयांच्यात विविध प्रमाणात असतात.

Sr.no	पुरुष	स्त्रिया
१]	Narmal  worke:-2000to2600 cal.	Narmal  worke:-1600to2000 cal.
२]	Mediam  worke:-2200to2800 cal.	Mediam  worke:-1500to2200 cal.
३]	Larye  worke:2000to2400 cal.	Larye  worke:2000to2400 cal.

क्यालरीज मिळणारे घटक :-    
                 

अनु क्र	स्निध पदार्थ	प्रथिने	कर्बोदके
१]	दुध	गहू	कडधान्य
२]	अंडी	ज्वारी	पालेभाज्या
३]	मांस	मांस	-
४]	तेल	तांदूळ	-

              
क्यालरीज काढण्याचे सूत्र :

पुरुष : [१३.५*wt]+[5*ht]-[6.076*ag]+66

स्त्रिया : [९.५६*wt]+[1.85*ht]-[4.68*ag]+65.5
“  जे आपण खातो ते पचन करण्याच्या क्षमतेवर क्यालरीज अवलंबून असतात .”


उदाहरण :-१]उंची :- ५.२ ,२]वजन :-४४.३३० ,३] वय :-२०   तर 
क्यालरीज काडा .
पुरुष :

सूत्र :-[१३.७५ *४४.३३० ]+[५*१५५]-[६.०७६*२०]+६६
     =[६०९.५३७५ ]+[प५७५]-[१२१.५२]+६६
     =[६१०]+[५७५]-[१२२]+६६
     =[६१०+५७५+१२२]+६६
     [१३०७]+६६
    =१३७३ क्यालरीज एक दिवस 
यानुसार अन्न्प्दार्थापासून मिळणाऱ्या क्यालरीज पासून अनेक 
लोकांसाठी लागणाऱ्या क्यालरिज वरून अन्नपदार्थाचा पुरवठा कडू 
शकतो .







फळ भाज्यांचे मिक्स लोणचे बनवणे .


   
 फळ भाज्यांचे मिक्स लोणचे बनवणे .व विक्री करणे .




भज्यांचे प्रकार :-{ गाजर, मिरची ,टोम्यॅटो ,मटार 


,फ्लावर },लोणचे मसाला ,तेल ,इत्यादी ......




साधने:- गॅस, सुरी ,चमचा ,प्लेट इत्यादी ........


प्रात्यक्षिक कृती :- 
           
 भाज्या धुवून वजन करून घेतल्या .एकून वजन काढल्यानंतर 
निघालेला कचरा
   बाजूला कडून वजन केला .भाज्या कट करून धुवून 
घेतल्या .त्या भाज्या शिजवून              
         घेतल्या .तेल ग्रम करून त्यात लोणचे मसाला टाकले 
.व ते मिश्रण भाज्यांमद्ये वोतले
        .नित हलून मुरवण्यास ठेवले 

.

लोणच्यासाठी झालेला प्रात्यक्षिक खर्च :-
    

अनु क्र.	मालाचे नाव	एकून माल	एकून दर	एकून किमत
१]	गाजर	250	४०	१०
२]	फ्लावर	460	८०	३२.५८
३]	मिरची	230	१५	१०.८
४]	हिरवे वटाने	410	१५	३.४५
५]	टोम्याटो	720	४०	१८.४१
६]	मिट	200	18	३.६
७]	तेल	300	७५	२२.३
८]	इंधन	15minit	४०	८०
९]	लोणचे मसाला	400	२०	२०
१०]	प्याकेजिंग	3sek	१	१
११]	मजुरी	२५%		५०.६३३
१२]	एकून खर्च :			२५३.

योग   आणि   व्यायाम    करणे 








               



              
  उद्देश -   योगा बद्दल माहिती जाणून घेणे व त्याचे नियम    

व संबंधी माहिती जाणून घेण्यासाठी योगाचा अभ्यास  करणे .



     (२) योगाब्धल   माहिती  :-    



                                                            व्यायाम अनेक प्रकारचे असतात परंतू
  मासंपेशिंसाठी किवा जोडण्यासाटी आसन करणे महत्त्वाचे असते . 





       ( 3)आसनाचे  विविध   स्वरूप :-




                                                               (1) आसन

                                                (2)प्राणायाम

                                                (3) प्रत्याहार

                                                (4) धारणा

                                                (5) ध्यान

                                               ( 6 ) समाधी या प्रकारचे  स्वरूप   


असून त्याचे योगात  रुपांतर  केले  जाते .      







               ४   आसनांचे     प्रकार :- 

              (१)  सुखासन               ( ६) शलभासन
          (२)  पद्द्मासन              (७)  भुजंगासन
          (३) वज्रासन                 (८)  पवन मुक्तासन  
          (४) सर्वागसन              (९) मंदुकासन
          (५) धनुरासन               (१०) शवासन
        (११)  सूर्यनमस्कार 

                        अश्याप्रकारची आसने अभ्यासणे गरजेचे  असून 
त्यांचा  उपयोग जीवनात ठरतो शरीर तंदूरुस्त राहते व निरोगी  राहते .


      ५  व्यायाम करताना घ्यावयाची काळजी :-
     १ असने करताना आजूबाजूचे वातावरण प्रसन्य असावे        
      
      २ आसने करताना प्रत्येक आसनाच्या नियमानुसार करणे. 
      ३   सावकाश व काळजीपूर्वक करणे .
     ४   आसने   करण्या  आघोदर  ध्यान   करणे    गरजेचे   आहे .




                                                       
हिमोग्लोबिन    तपासणी     करणे  




          HB  चे    रक्तातील    प्रमाण :-   हिमोग्लोबिन   हे    द्रव्य  
रक्तातील   तांबड्या   पेशीत   असते .  या द्रव्यामुळे   रक्तातील   
तांबड्या   रक्त   पेशी   O २   वायु  शरीरातील   सर्व   भागात   

पोह्चविन्याचे   काम     करतात . व  प्रत्येक  पेशीतून    
CO2  फुफुसाकडे      नेण्याचे  काम   करतात .

  प्रत्यक्षिक  कृती :-  HB  हिमोग्लोबिन  मध्ये   लागणारे   लिक्विड :     
         HCL,  DW,  कापूस  , स्पिरीट , शरीरातील  रक्त .


  साहित्य :-  पिपेट  (रबरी   नळी ),  टेस्ट , ट्यूब ,  कॅम्पॅरेटर,  ड्रोपर , 
                  ब्रश,   ल्याॅनसेट ,  काचेचा  राॅड    इ 

 कृती :-  1 टेस्ट ट्यूब  मध्ये   २०  च्या   खुणे   पर्यंत   HCL  घेतला 
.            2  हाताने  बोट -  रक्ताची   जागा     निर्जंतुक   केली . 
             3  पिपेटरणे   ०.०२ मिली  एवढे  रक्त घेतले   
            ४    परीक्षानळीत  सोडले  
            ५    परीक्षानळी हलवली   H.C.L  व रक्त   एकत्र  होण्यासाठी

            ६    परीक्षा  नळी  कॅम्पेरेटमध्ये   [५ मिनिटे ]  ठेवली 
            ७   द्रावणाच्या  रंग  ईतर   दोन  बाजूच्या  रंगाशी  सुंसगत       
                   होण्यासाठी   D.W  थेंब  टाकले  व  रॉडने  हलवा   
            ८     टेस्ट  ट्युबने  रिडींग  घेतली  H.B   चे  प्रमाण  पहिले  
         

 हिमोग्लोबिन  कमी  झाल्यामुळे    :-  अँनिमीया  होतो 
                                                          चक्कर  येते 
                                                                                     थकवा  येतो
                                                                                       BP  लो  होतो


 हिमोग्लोबिन  वाढण्यासाठी  :-  गुळ ,  शेंगदाणे , बिट  , गाजर 
,टोमॅटो, 
खाणे  गरजेचे  आहे .






           चकली बनवणे


उद्देश :-चकली मध्ये विविध मासले वापरून वेगवेगळया चवीच्या
चकल्याचे मकिटिग करून नफा मिळवणे

साहीत्य:-तादळाचे पीठ ,चनाडाळी पीठ ,जिरे पावडर ,लाल तिखट 
  
चकली मसाला ,मीठ,तीळ ,ओवा,हिग 
साधने:- भाडे ,चमचा , गॅस, चकली साचा

कृती:- (१) तादुळ धुवून स्वच्छ करून  सुकवून त्यात चनाडाळ व जिरे ,
धने


साहित्य :- मैदा; साखर; मीठ; यष्ट; तेल; इ.
साधने :- ट्रे; बश्स़़;भटी; लाकूड इ.
कुती :- १) साहित्य वजन केले,
२) भाटात मिक्स केले. (यष्ट,साखर,मीठ इ.)
 ३) मैदा वजन केले.
 ४) आटा मेकर मध्ये यष्ट मीसरन टाकले,
 ५) वरून मैदा घातला.
 ६) मिक्स घालावर पेट मध्ये टाकले. 
 ७) ट्रेला तेल लावले.
 ८) हातांनी लहान गोले केले.
 ९) ट्रे मध्ये माटले.
 १०) 30mi हवा बंद ठेवले.
 ११) भाजले.
 १२) पाव तयार.
                                 
                                    
कुती :- 1 सर्व साहित्य वर्णन करून घेणे 2 एका भांडारकर


पिझ्झा

१] बेड =मैदा-250gm, तेल-8gm, इस्ट-20
gm,मीठ-10gm, तिल-10gm,ओवा-5gm,जिरे-5gm,पिठी
साखर-30gm,इत्यादी.पूर्ण
 मिक्सकरून मळावे.
त्यानंतर प्लेटलातूप लावून पिठाच्या गोळ्यापासून बेड बनवायचा 
बेडची जाडी5mm.
व 
तो हवा बंद ठेवावा. 15ते 20 मिनिटासाठी.
२] भाजी बनवण्याची कृती-

भाज्या –ढोबळी मिरची80gm,टोमॅटो150g,फ्लावर30gm, बटाटे 
30gm,कांदा 
२०gm,हिरवे मटार 10gm इत्यादी.
मसाले-
चवीनुसार या भाज्यांनुसार मसाल्याचा वापर करून भाजी
बनवावी 
त्यामध्ये तेलाचा प्रमाण 15टक्के असावे.
बेडला टोमॅटो सॉस पसरवून त्यात ही भाजी पसरवणे.भाजीचा थर 
3mmअसावा.त्यावर चीज पसरावे.ओवन मध्ये 180सेल्सियसला 
15ते20मी ठेवावा.
पिझ्झा बेड तयार झाला आहे कि नाही हे तपासण्यासाठी सुरी 
घालावी सुरीला पीठाचे मिश्रण चिकटले नाही तर बेड तयार आहे.
पूर्ण पिझ्झा हा साधारण तेल सुकलेला असल्यानंतर काढावा.व 
तुकडे करावे.





                       
     मिक्स फुट जॅम 
उददेश:- जॅम तयार करायला शीकणे
साहित्य :- फळे,पॅकीग,ग्रॅस,पातील,साखर
कृती :- आगोदर आम्ही वेग वेगळे फळे घेतली
            त्याच्या साली काढल्या त्याचे पीस केले
            नंतर ते ग्रॅसवर ठेवली.
            त्या  नंतर शीजवली त्याला घट केले
            त्या मध्य साखर टाकली पीजर वेट्यु 
            टाकले नंतर ते बरणी मध्ये पॅकीग केले
फळाचे प्रकार :- १) केळी २) सफरचंद ३) अन्नस
अनुमान :- पीजर वेट्यु मुळे जॅम तयार झाला
                  व नंतर बाजारात नेऊन विक्री केली
                          
                            तीळाची चीक्की                                               
साहित्य:-    तीळा,गुळ,साखर,बुॅकोज
साधने:-     कठई,ऊतान, ट्रे,कटर,ब्रश
कृती:-         तीळ (४००)
                       :-  वजन केले
                   भाजुन घेतले
                         :-  गुळ/साखर (२५०)
                    वजन केले
                         :- पाक केला
                    ब्रुॅकोज (१००)
                         :- वजन केले
                    तीळ/ ब्रुॅकोज  पाकात
                         :- घातले
                    ट्रे ला तेल लावले
                          :-  ट्रे वर चीक्की टाकली
                    कटरने कट केले
                                             
                          
               खच = ९७.७५       मजुरी = ७५%      नफा = १२.७५ 


       उद्देश:-चकली मध्ये विविध मसाले वापरून वेगवेळ्या स्वीच्या चकल्याचे मार्केटिंग  करून नफा मिळवणे.       
  साहित्य:तांदळाचे पीठ,चनादाळीचे पीठ,जिरे पावडर,लाल तिखट चकली,मसाला, तीळ,ओवा हींग इत्यादी ..      
    साधने:-भांडे ,चमचा,गस,चकली,साचा इत्यादी...  
 कृती:-
१)तांदूळ धुवून स्वश करून सुकवून त्यात चणाडाळ,मुगडाळ,व जीरा  धेने बडीशेप भाजून मिक्स करावे,हे पीठ करून वजन केले.1KG 
 २)त्यात  गसवर पाणी गरम करून त्यात थोडे -थोडे पीठ टाकून हालवले व चांगला प्रकारे  मिक्स करून त्याला मळून गोळा तयार केला.
 ३)साच्याला पाणी लावून ते मिश्रण साच्यात घट्ट दाबून भरले. 
४)त्याच्या चकल्या पळून खरपूस लालसर होईपर्यंत तेलात तळून घेतल्या.
 ५)थंड झाल्यावर पोकिग करून मार्केटिंग साठी तयार झाल्या. 
    
                                    *तेल घाणीची माहिती:-  
                                     *साहित्य:-शेगदाणे,तीळ,सोयाबीन,काजू,बदाम इत्यादी.     
                                     *आपण या बियातून ३० ते ४० टक्के 9kgमधून तेल काढू शकतो.    
                                    *आपण याची लो फट चिक्की बनवू शकतो,आणि आपण यांचे गोड पदार्थ बनवू                                                 शकतो.   
                                     *आपण लो घेट्त चिमिग    का वापरतो?   
                                       आपण लो फट चिक्की जसे आजार डायबीटिग आणि बरेच आजार यासाठी फार                                              म्हत्वाची ठरते.   
                                     *आपण ३०ते ४० टक्के तेल काढू का शकतो?    
                                     आपण ३०ते ४० टक्के तेल काढतो,कारण आपण ज्यातून तेल काढत आहोत त्या                                             बियांना काही चव राहत नाही मनून आपण जास्त तेल काढत नाही.  
               माणसासाठीबनवतो                    *लो फट चिक्की हि ब्लड प्रेशर,हार्ट प्रमाणन ज्याच्या .     
                                 

                        

 * High speed mixer -

      मोठ्या प्रमाणात फ़ूड कट करण्यासाठी या मशीन चा   उपयोग केला जातो. 

*Heating cutlery -

मोठ्या पदार्थ गरम किवा थड करण्यासाठी या मशीन चा उपयोग केला जातो

* Oil filtration-

   बियामधील तेल काढण्यासाठी या मशीन चा  उपयोग    केलो जातो. 

* Filing machine-

                 बॉटल मध्ये रस भरण्यासाठी या मशीन चा उपयोग केला  जातो. 

*Nitrogen packing -

                               पिशवीत हवा भरण्यासाठी या मशीन का चा उपयोग                             केला जातो.  

*Weight Balance-

                       वस्तु चे वजन करण्यासाठी या वेट बॉलेसचा  उपयोग                                केला  जातो. 

*Flour mixer:-

                  पीठ व मैदा मिक्स करण्यासाठी या मशीन चा उपयोग केला                      जातो.

     

* Volumetric cutter -

                       आवड़ा कट करून त्याची बी बाजूला काढण्यासाठी या                               आवड़ा कटर मशीन चा उपयोग केला जातो. 

* Mikeo Oven -

                             केक व नानकेट कुकिंग करण्यासाठी मायको ओव्हन                          चा उपयोग केला जातो. 

                   Practical No:-    2

                            जिरा बटर

         उद्देश्य :- खाण्यासाठी जीरा बटर तयार करणे   

     साहित्य:- मैदा ,साखर ,जीरा ईस्ट ,मीठ ,तेल ,लाकड़े इ.  

  साधने :-भांडी ,ट्रे- ,भट्टी इ.  

 कृती    :-

            १) वस्तुचे वजन क- रून घेणे.

            २) पाणी ,साखर ,जीरे   एकतर मिश्र्ण करुन घेणे.  

            ३) त्यामध्ये ईसट टाकून चागले हालवने  टाकणे 

           ४) त्यामध्ये मीठ आणि कलर मिश्र्ण करुन घेणे.  

           ५) आता त्यांचा मध्ये तेल टाकने.   

          ६) आता त्यात फुगवण्यासाठी एक तास ठेवावे.   

          ७) नतर त्याला टेरे मध्ये टाकून ठेवणे.   

         ८) बटर फुगल्यानत्र ते भट्टी मध्ये भाजून घेणे.  

Practical No:-3 

Practical No:-5

                               

                         

Practical No:-6

Practical No:-7

Practical No:-8

Practical No:-9

Practical No:10

Practical No:11

Practical No:-  12

पाव

Practical No:-13 

         केक

साहित्य:- मैदा50 ग्रॅम बटर पिठी साखर कोको पावडर बेकिंग पावडर 

सोडा mill रंग,

साधने :-  भांड ब्रश केक पात् मायक्रोओहन चमच्या,

बटर गरम करणे 3 भांडात मैदा पिठीसाखर बटर

मिस करने,4 बेकिंग पावड कोको पावडर  सोडा मिश्रमध्ये  केला ,5 

हळूहळू mill टाकले ,6 मिश्रण पातळ झाल्यावर 7 केकपत् मैदा लावला 

हे मिश्रण त्यात टाकले 8 व पात्र १20 डिगरी ठेवले मायक्रोम मध्ये ठेवले 

9th व्यवस्थित आहे की नाही हे पाहण्यासाठी आम्ही सुरीने टोचुन 

पाहिले 10 नंतर आम क्रीम लावली अशाप्रकारे केक त